John coltrane

Ο John Coltrane (στη φωτό με τον Dizzy Gillespie)

Προσευχές σε ρυθµούς τζαζ

Πώς θα σας φαινόταν αν στο κέντρο της Αθήνας χτιζόταν µία εκκλησία στη χάρη του Μάνου Χατζιδάκι, όπου κάθε Κυριακή θα ψάλλατε «Τα παιδιά κάτω στον κάµπο», ενώ, πάνω από τα κεφάλια σας, θα πρόβαλε ο αγαπηµένος µας Μάνος µε φωτοστέφανο; Ύβρις; Κι όµως κάτι τέτοιο στην Αµερική δεν αποτελεί φανταστικό σενάριο µια που εδώ και 35 χρόνια υπάρχει και λειτουργεί εκκλησία σε ρυθµούς jazz -η πιο χίπικη εκκλησία στην Αµερική, όπως την έχει χαρακτηρίσει το περιοδικό Life.

Στην περιοχή Fillmore, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, εδρεύει η εκκλησία Saint John Coltrane. Πρόκειται για µία ορθόδοξη αφρικανική εκκλησία, που ιδρύθηκε το 1971. Εµπνευστές και συνιδρυτές τής εκκλησίας είναι ο Franzo King, ο σηµερινός αρχιεπίσκοπος, και η γυναίκα του Reverend Mother Marina King. Η ιδέα ξεκίνησε στα µέσα της δεκαετίας του ’60, όταν το ζευγάρι παρακολούθησε µια live συναυλία του John Coltrane στο Σαν Φρανσίσκο. Ο Franzo King, ως µέλος της Πεντηκοστιανής Εκκλησίας, βλέποντας τον µεγάλο τζαζίστα επί σκηνής και ακούγοντας τις µουσικές του, αισθάνθηκε την παρουσία του Κυρίου, καθώς λέει. Την συναυλιακή µέθεξη ο Franzo King την ονοµάζει «ηχητικό βάπτισµα» µια που αυτός ο «απλός τζαζίστας», όπως χαρακτήρισε τότε τον Coltrane, έχει την ικανότητα να οδηγήσει τις ψυχές µας πίσω στον θεό....

Ο ίδιος ο Coltrane, όµως, δεν ήταν πάντα προσηλωµένος στον χριστιανισµό, αν και µεγάλωσε σε χριστιανική οικογένεια και ώς την εφηβεία του δεν έχασε επαφή µε την αφρο-αµερικανική εκκλησία. Αργότερα όµως, αφού παντρεύτηκε την ισλαµίστρια Juanita Naima Grubb, αποφασίζει να µοιραστεί τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις. Το γεγονός αυτό ισχυρίζεται πως τον έσωσε από τον εθισµό του στην ηρωίνη και στο αλκοόλ. Ούτε στον Ισλαµισµό όµως σταµάτησαν οι θρησκευτικές του ανησυχίες. Μετά από την «πνευµατική αφύπνιση» που έζησε το 1957, όπως σηµειώνει, στράφηκε στην αναζήτηση ανατολικών θρησκειών αλλά και στη φιλοσοφία, τα µαθηµατικά, την αστρολογία κλπ. Το 1965, για παράδειγµα, ηχογράφησε το άλµπουµ Om, που αναφέρεται στον θεό του Ινδουισµού. Λέγεται, µάλιστα, πως την εποχή της ηχογράφησης τού Om, ο Coltrane ξεκίνησε τη χρήση LSD, ενώ ο δίσκος έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως ο χειρότερος ολόκληρου του έργου του...

Παρά τις θρησκευτικές περιδιαβάσεις του Coltrane εκτός χριστιανισµού, την µικρή αφροχριστιανική εκκλησία στη µνήµη του κοσµεί σήµερα µια βυζαντινή αγιογραφία ύψους 2,5 µέτρων, όπου ο Coltrane απεικονίζεται µε φωτοστέφανο να κρατά ένα σαξόφωνο. Στους άλλους τοίχους του ναού θα βρει κανείς αγιογραφίες µε τον Χριστό και την Παναγία µε µαύρο δέρµα, όπως συνηθίζεται στην αφροχριστιανική πίστη.

Ένα πρόσφατο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ στο σαββατιάτικο Guardian δίνει µια γλαφυρή περιγραφή της «λειτουργίας Coltrane», στην οποία το «A Love Supreme» διατηρεί τη µερίδα του λέοντος αν και γίνεται µείξη µε ρέγγε ήχους, αποσπάσµατα από το ευαγγέλιο και πεντηκοστιανή λειτουργία. Στη µικρή αίθουσα, ένα πολύχρωµο ψηφιδωτό που απαρτίζεται από τα µέλη της χορωδίας, την µπάντα µε τους µουσικούς, µαύρους και λευκούς ανθρώπους, τραγουδά και χορεύει σε ήχους τζαζ, παίζοντας όργανα, χτυπώντας παλαµάκια ρυθµικά και αναφωνόντας αλληλούια. Η πολύβουη εικόνα διακόπτεται µόνο από το ολιγόλεπτο κήρυγµα τού αρχιεπισκόπου που γίνεται τοποθετώντας την Βίβλο πάνω σε ένα conga (!). Ο Franzo King πλέκει το εγκώµιο του Αγίου Coltrane και παρακινεί τους παρευρισκόµενους να ακούν περισσότερο Coltrane, αν νιώθουν δυστυχισµένοι ενώ δοξάζει από τον άµβωνα τον Adolphe Sax, τον άνθρωπο που εφηύρε το σαξόφωνο... Αµήν.

Συνδέσεις:

http://www.coltranechurch.org/index.htm
http://www.life.com/Life/churches/4.html

Το άρθρο είναι της Πέλλας Σουλτάτου