O Duke ξύπνησε καθώς περνούσαν τα σύνορα της πολιτείας...

''Ο Ντιούκ ξύπνησε καθώς περνούσαν τα σύνορα της πολιτείας. Ανοιγόκλεισε τα βλέφαρα, πέρασε το χέρι του μέσ' απ' τα μαλλιά του και κοίταξε έξω, το αδιαφοροποίητο σκοτάδι του τοπίου. Τ' απομεινάρια ενός ονείρου έλιωναν μες το κεφάλι του, γεμίζοντάς τον με μια απροσδιόριστη θλίψη. Βολεύτηκε στο κάθισμά του, κι ο ελαφρύς πόνος στην πλάτη τον έκανε να βγάλει ένα μικρό βογγητό.

''Φώτα'', είπε, ψαχουλεύοντας στην κωλότσεπή του για να βρει χαρτί να γράψει. Ο Χάρι(*) έσκυψε εμπρός και άναψε το φως της καμπίνας, γεμίζοντας τ' αμάξι με μια ωχρή λάμψη που έκανε τη νύχτα να μοιάζει ακόμη πιο σκοτεινή από πριν. Ο Ντιούκ ψαχούλεψε το παρμπρίζ για να βρει στιλό και τελικά σημείωσε δυο τρία πράγματα στα περιθώρια του μενού μιας καφετέριας. Είχε γράψει πιό πολλές ώρες μουσικής από οποιονδήποτε άλλον Αμερικανό, και τα περισσότερα κομμάτια του είχαν ξεκινήσει κάπως έτσι, προχειρογραμμένα πάνω σε οτιδήποτε ήταν εύκαιρο: πετσετάκια, φακέλους, καρτ-ποστάλ, χαρτόνι κομμένο από πακέτα δημητριακών. Οι παρτιτούρες του έτσι ξεκινούσαν, κι έτσι κατέληγαν: πρωτότυπα χειρόγραφα πεταμένα στα σκουπίδια όπως μετά από μια δυο πρόβες, και τα βασικά στοιχεία της μουσικής να κατατίθενται προς φύλαξη στη συλλογική μνήμη της μπάντας.

Καθώς το στυλό του περιφερόταν πάνω στο μενού, η συγκέντρωσή του γινόταν ολοένα και πιο έντονη, σχεδόν σαν να θυμόταν κάτι απ' το όνειρο και να προσπαθούσε να εστιάσει στην ανάμνηση λίγο πιο καθαρά. Είχε ονειρευτεί τον Πρεζ, τα τελευταία του χρόνια, τότε που έμενε στο Άλβιν, χωρίς κανένα ενδιαφέρον πια για τη ζωή του. Αντί για το Μπρόντγουει, το ξενοδοχείο στο όνειρό του περιβαλλόταν από μια χειμωνιάτικη εξοχή, και χιόνι. Σημείωσε ό,τι μπορούσε να θυμηθεί από το όνειρο, και μέσα του μεγάλωνε κάτι σαν προαίσθημα οτι υπήρχε κάτι σ' αυτό, που θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει σ' ένα κομμάτι που σκεφτόταν τελευταία, μια σουίτα που θα κάλυπτε την ιστορία της μουσικής. Είχε κάνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν- το Black, Brown and Baige-αλλά τούτη τη φορά θα ήταν κάτι ειδικά για την τζαζ. Όχι χρονικό, ούτε ακριβώς ιστορία, κάτι άλλο. Δούλευε ξεκινώντας με μικρά κομμάτια, πράγματα που του έρχονταν γρήγορα. Οι μεγάλες δουλειές του ήταν κολάζ από μικρότερες, και αυτή τη φορά είχε στο μυαλό του μια σειρά πορτρέτων, όχι απαραίτητα ανθρώπων που ήξερε... Δεν ήξερε ακριβώς τι προσπαθούσε να βγάλει, αλλά ένιωθε την ιδέα να τριγυρνάει μέσα του, όπως η μάνα που νοιώθει το πρώτο κλότσημα του παιδιού στην κοιλιά της. Είχε πολύ χρόνο-πάντα είχε πολύ χρόνο, μέχρι που σχεδόν δεν του είχε μείνει πια καθόλου χρόνος, μέχρι μια βδομάδα πριν την πρεμιέρα αυτού που προσπαθούσε να γράψει. Οι προθεσμίες ήταν γι' αυτόν έμπνευση, η μούσα του ήταν η αίσθηση οτι δεν είχε ποτε αρκετό χρόνο. Μερικά από τα καλύτερα κομμάτια του τα είχε γράψει όταν βιαζόταν να μη χάσει μια προθεσμία, σαν κάποιον που τρέχει να προλάβει το αεροπλάνο. Το ''Mood Indigo'' (**) του πήρε δεκαπέντε λεπτά, όσο η μάνα του τελείωνε το βραδυνό μαγείρεμα, το ''Black and Tan Fantasy'' του είχε έρθει μέσα σε δύο λεπτά στο πίσω κάθισμα ενός ταξί καθώς πήγαινε στο στούντιο, μετά από μια ολονύκτια κραιπάλη. Το ''Sοlitude'' πήρε μόλις είκοσι λεπτά, προχειρογραμμένο στα όρθια στο στούντιο όταν συνειδητοποίησε οτι έλειπε ένα τραγούδι... Ναι, κανένας λόγος ν' ανησυχήσει, είχε πάρα πολύ χρόνο.

Σημείωνε μέχρι που δεν υπήρχε πια χώρος στο μενού, στρίμωξε μερικές ακόμη γραμμές ανάμεσα στα ορεκτικά και τα πρώτα πιάτα και ύστερα τα πέταξε όλα πάλι πίσω στο παρμπρίζ.

''Εντάξει, Χάρυ.''

Ο Κάρνει έσβησε το φως της καμπίνας και τα πρόσωπά τους ξαναφωτίστηκαν ακι πάλι μοναχά από το αμυδρό  τρεμούλιασμα του πίνακα: το ταχύμετρο σταθερό στα ογδόντα, ο δείκτης βενζίνης μισογεμάτος.''

Από το βιβλίο ''But Beautiful'' του Geoff Dyer, 1991.

(*) Χάρυ , εννοεί τον Harry Carney ,τον βαρύτονο σαξοφωνίστα της μπάντας του Duke Ellington.

(**) Το ακούμε στο βίντεο που ακολουθεί, με τον Satchmo( Lewis Armstrong) στην τρομπέτα και τα φωνητικά.