Βόδια του Ηλιου

...Ποια είναι η ηλικία της ανθρώπινης ψυχής; Δεδομένου ότι αύτη διαθέτει την δυνατότητα του χαμαιλέοντος να μεταβάλη χρωματισμόν εις πάσαν νέαν προσέγγισιν, να καθίσταται εύθυμος με τους χαρούμενους και θλιμμένη με τους σκυθρωπούς, ούτω και η ηλικία αυτής ποικίλλει αναλόγως προς την διάθεσίν της. Ο Λεοπόλδος όστις κάθηται εκεί βυθισμένος εις τους συλλογισμούς του, αναμασών τας αναμνήσεις του, δεν είναι πλέον εκείνος ο σοβαρός διαφημιστής και ο ιδιοκτήτης σημαντικού αριθμού χρεωγράφων. Ως εις μίαν αναδρομικήν διευθέτησιν, είναι ο νεαρός Λεοπόλδος, καθρέπτης ατενίζων εαυτόν εντός καθρέπτου (εν ριπή οφθαλμού!). Βλέπει αυτήν την νεανικήν μορφήν του παρελθόντος, προώρως αρρενωπήν, εξερχομένην παγεράν τινα πρωίαν εκ της παλαιάς αυτού οικίας της οδού Κλαμπράσιλ με προορισμόν το γυμνάσιον, με την σάκκαν αυτού κρεμασμένη ως φυσεκλίκι από του ώμου, εντός αυτής δε μέγα τεμάχιον άρτου, φροντίς της μητρός του. A, ακόμη είναι η ιδία μορφή, εν ή δύο έτη βραδύτερον, φέρουσα τον πρώτον σκληρόν πύλον (αχ, οποία υπέροχος ημέρα!), πραγματοποιών ήδη την περιοδείαν του εν είδει ταξιδεύοντος παραγγελιοδόχου, δια λογαρισμόν του εμπορικού οίκου του πατρός του, εφοδιαμένος δια βιβλίου παραγγελιών, δι’ αρωματισμένου ρινομάκτρου (όχι μόνο προς επίδειξιν), δια κασετίνας πλήρους αστρφτερών μπιχλιμπιδιών (αλλοίμονον, περασμένα μεγαλεία!) και φαρέτρας πλήρους φιλοφρονητικών χαμογέλων, δι’ αυτήν ή την άλλην πελάτισσα, ήτις μετά τινος δυσπιστίας υπολογίζει τας τιμάς, μετρώσα με το δάκτυλό της, ή προς νεόβγαλτον κόρην ήτις δέχεται δειλά (όμως η καρδία της τί λέγει;) τα προμελετημένα χειροφιλήματά του. Το άρωμα, το χαμόγελον, αλλά πλέον τούτων οι μέλανες οφθαλμοί, οι γλοιώδεις τρόποι του συνήργουν, ώστε αύτος να επιστρέφη οίκαδε την εσπέραν μεθ’ ικανού αριθμού παραγγελιών δια τον αρχηγόν του εμπορικού οίκου, όσιτις εκάπνιζεν την πίπα του Ιακώβ εις την παραδοσιακήν γωνίαν της εστίας (και πινάκιον πλήρες χυλοπιτών, δύνασθε να είσθε βέβαιοι περί αυτού, θερμαινόμενον εις την πυράν) και ανεγίγνωσκεν με τα εκ ταρταρούγας ομματοϋάλλια του φύλλον τι αφιχθέν εξ Ευρώπης και εκτυπωθέν προ μηνός. Όμως, εν ριπή οφθαλμού, ο καθρέπτης θαμβούται και ο νεαρός περιπλανώμενος ιππότης απομακρύνεται, καθιστάμενος μόλις διακρινόμενον στίγμα εντός της ομίχλης. Και ιδού αυτός με την σειράν του πατήρ και αυτοί οίτινες ευρίσκοντο σήμερον πλησίον του, υιοί του. Ποιός το γνωρίζει; Ο φρόνιμος πατήρ γνωρίζει το αληθινόν υιόν του. Ενθυμείται βροχεράν τινα νύκτα εις την οδόν Χάτς, πλησίον των αποθηκών, την πρώτην. Ομού (εκέινη πτωχή ορφανή, κόρη της εντροπής, με εσένα, με εμένα, με τον καθένα, με εκείνον όστις προσφέρει ένα σελλίνι και μια πέννα φιλοδώρημα), ομού ακροώνται τα βαρέα βήματα του σκοπού αστυφύλακος, ενώ δύο σκιαί, φέρουσαι αδιάβροχα δίκην καλύπτρας επί της κεφαλής διαβαίνουν έμπροσθεν του Νέου Βασιλικού Πανεπιστημίου Μπράντυ! Μπράνυ Κέλλυ! Ουδέποτε θέλει λησμονήσει αυτό το όνομα, θα ενθυμείται πάντοτε εκείνην την πρώτην νύκτα, την γαμήλιον νύκτα. Περιελίχθησαν εντός της αβύσσου του σκότους, ο θύτης και το θύμα του, και εις μίαν στιγμήν (γεννηθήτω) το φώς θα πλημμυρίση τον κόσμον. Αι καρδίαι εκτύπον εις τον ίδιον ρυθμόν; Oχι, καλέ μου αναγνώστα. Αστραπιαίως το παν είχε συντελεσθή, όμως - στάσου! Οπίσω! Αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνη! Τρομοκρατημένη η κόρη αναχωρεί εντός του σκότους. Είναι η σύζυγος του σκότους, η κόρη της νυκτός. Δεν τολμά να γεννήση το ηλιόχρυσον βρέφος της ημέρας. Oχι, Λεοπόλδε! Ουδέ το όνομα, ουδέ η ανάμνησι σού προσφέρουν παραμυθίαν. Σε έχει εγκαταλείψει εκείνη η ψευδαίσθησις της νεανικής δυνάμεως και απέμεινες άνευ καρπού. Ουδένα υιόν διαθέτεις πλησίον σου, γεννηθέντα από εσέ. Κάποιον όστις θα είναι δια τον Λεοπόλδον ό,τι ήτο ο Λεοπόλδος δια τον Ρούντολφ...

Τζέημς Τζόυς. Οδυσσέας, απόσπασμα από το κεφάλαιο 14, Βόδια του Ηλιου. Μετάφραση: Σωκράτης Καψάσκης