Το στρατόπεδο συγκέντρωσης δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο...

 

...

είχε διηγηθεί στη διάρκεια του πρωινού οτι η μητέρα της διάβαζε το ημερολόγιό της στην οικογένειά της σκασμένη στα γέλια. Όταν μια φιλική κουβέντα μπροστά σ' ένα ποτήρι κρασί μεταδίδεται δημόσια απ' το ραδιόφωνο, αυτό δε μπορεί να σημαίνει παρά ένα πράγμα: οτι ο κόσμος έχει μεταβληθεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Η Τ. χρησιμοποιούσε τη λέξη αυτή από τα παιδικά της χρόνια σχεδόν, για να εκφράσει την ιδέα που είχε για τη ζωή της μέσα στην οικογένειά της. Το στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι ένας κόσμος όπου διαρκώς ζει ο ένας πάνω στον άλλο, μέρα νύχτα. Οι σκληρότητες κι η βία δεν είναι παρά μόνο μια δευτερεύουσα και καθόλου απαραίτητη όψη τους. Το στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι η απόλυτη εξαφάνιση της ιδωτικής ζωής. Ο Π., που δεν ήταν καν ασφαλής στο σπίτι του όταν μιλούσε μ΄ένα φίλο μπροστά σ' ένα ποτήρι, ζούσε (χωρίς αμφιβολία, ήταν το μοιραίο του σφάλμα!) μέσα σ' ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η Τ. όταν έμενε στης μητέρας της, ζούσε σ' ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Από τότε γνώριζε οτι το στρατόπεδο συγκέντρωσης δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο, τίποτα που να πρέπει να μας εκπλήσσει, αλλά κάτι δεδομένο, θεμελιώδες, κάτι στο οποίο ερχόμαστε στον κόσμο και από το οποίο δεν μπορούμε να δραπετεύσουμε παρά μόνο με μια υπέρτατη επιστράτευση όλων των δυνάμεών μας.

Από το συγκλονιστικό μυθιστόρημα "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι" του Μίλαν Κ. σε μετάφραση Κατερίνας Δασκαλάκη για τις εκδόσεις της "Εστίας".